Rodzaje utworów
Kwestie sporne mają swoje uregulowanie w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Nowe dzieło autora można wyróżnić trzy rodzaje utworów:
- utwór inspirowany (inspiracja),
- utwór zależny (opracowanie),
- plagiat.
Utwór inspirowany ma zdecydowanie najmniejszą liczbę wspólnych i zapożyczonych elementów z cudzego utworu. Aktualnie jest to utwór, który powstał wskutek dużego emocjonalnego impulsu i natchnienia pierwotnym utworem. Utwór zależny to inaczej opracowanie, tym samym, opracowując utwór tworzymy coś nowego. Co więcej, autor opracowania uzyskuje prawa autorskie do opracowania, którymi może być: przeróbka, adaptacja, a nawet tłumaczenie. Naruszenie praw autorskich to plagiat. Dokładne odtworzenie wszystkich detali i elementów utworu pierwotnego jest plagiatem.
Jakie są różnice między plagiatem a inspiracją?
Istnieje kilka zasadniczych różnic między plagiatem a inspiracją. Po pierwsze, plagiat jest zawsze uważany za oszustwo, podczas gdy inspiracja nie jest. Ponadto plagiat polega na skopiowaniu czyjejś pracy bez wyrażenia uznania, podczas gdy inspiracja oznacza po prostu bycie pod wpływem czyjejś pracy. Wreszcie, plagiat zawsze skutkuje niższą jakością pracy, ponieważ jest to po prostu kopiowanie, a nie tworzenie czegoś nowego, podczas gdy inspiracja może prowadzić do wyższej jakości pracy, ponieważ pozwala na kreatywność i innowacyjność autora.
Jakie są elementy plagiatu?
Twórca utworu może stwierdzić naruszenie praw autorskich. Skopiowanie cudzego dzieła może przynieść duże straty finansowe dla prawowitego twórcy, ale zarazem może prowadzić do wzbogacenia się osoby, która stworzyła plagiat. Jakie są elementy plagiatu? Plagiat jest w pełni świadomym przejęciem oryginalnego utworu (jego całości lub części). Poza tym, część lub całość przejęta musi być rozpoznawalna i charakterystyczna dla pierwotnego utworu. Kolejnym elementem jest ustalenie, czy dany utwór jest odwzorowaniem i wykorzystuje oryginalność cudzego utworu. Jeśli nowo powstały utwór posiada cechy oryginalne, a także nie zawiera elementów pierwotnego utworu – jest to inspiracja.
Dlaczego lepiej stworzyć utwór inspirowany, niż plagiat?
Autor utworu może zgłosić zagrożenie i naruszenie praw autorskich. Jeśli prawo zostało złamane, autor może dochodzić roszczeń zarówno majątkowych (wypłacenie autorowi sumy pieniężnej, słowne zadośćuczynienie, a także wpłata pieniędzy na cel charytatywny), jak i niemajątkowych (usunięcie danego utworu). Kopiowanie innych dzieł jest również nieetyczne, dlatego lepiej stworzyć utwór inspirowany, niż plagiat.
